Tips voor een gelukkige (oppas)hond: “Probleemgedrag bestaat niet”

Author picture Paulien

Het is voor een hond heel spannend: uit logeren gaan! Verlatingsangst, blaffen, krabben, piepen: veel 'probleemgedrag' kun je voorkomen met een liefdevolle benadering, weet hondenpsycholoog Geert De Bolster. Hij deelt zijn belangrijkste tips voor een gelukkige (oppas)hond!

Wat moet je eigenlijk weten vóórdat je een hond aan een oppas toevertrouwt? De basis is: het begrijpen van het natuurlijke gedrag van je hond. Dat vindt Geert De Bolster, die al 12 jaar de connectiemethode® gebruikt om hondeneigenaren te coachen bij probleemgedrag van hun hond. Geert: "De connectiemethode®  is een vriendelijke, geweldloze communicatiemethode gericht op het welzijn van de hond. Als een hond zich goed voelt, past hij zich makkelijker aan nieuwe omstandigheden aan. Het is vergelijkbaar met het geven van licht en water aan zaadjes om te groeien. Een hond heeft aandacht, liefde en geduld nodig om zich te ontwikkelen en gelukkig te zijn." 

Er bestaat geen 'probleemgedrag'

Vaak spreken mensen over probleemgedrag bij honden. Als een hond uit logeren gaat kan hij gaat blaffen dingen slopen, krabben aan de deur. Maar volgens Geert is dat geen probleemgedrag: "Mensen erváren wel een probleem, maar de hond laat in feite een normale reactie zien op een situatie. Door meer van de hond te begrijpen kun je het gedrag plaatsen en oplossen, met aandacht en liefde." 

Deze aanpak is dus heel wat anders dan conditioneren, ofwel het bestraffen van fout gedrag en het belonen van goed gedrag. "Deze aanpak is rampzalig voor honden die bijvoorbeeld al angstig of gestrest zijn. Het onder druk zetten en corrigeren van honden is een van de belangrijkste oorzaken van agressie Het is vergelijkbaar met lijfstraffen op school, dat klinkt voor ons nu ook heel Middeleeuws. Nou, voor honden is dat precies hetzelfde."

Een hond is het liefst op vertrouwd terrein bij bekende 'vrienden.'

Een roedeldier, géén allemansvriend

Om je hond beter te kunnen begeleiden, bijvoorbeeld bij het uit logeren gaan, is het belangrijk om te snappen hoe hij eigenlijk in elkaar zit. Geert: "Honden zijn roedeldieren die van oudsher samenleven met soortgenoten in permanente vorm.  Door domesticatie is de hond geëvolueerd tot een sociaal dier dat ook met mensen en andere diersoorten kan omgaan. Maar een hond gedijt nog altijd het beste in zijn eigen sociale groep. Baasjes willen vaak hun hond laten spelen met van alles en iedereen, maar een hond gedijt het beste in zijn eigen 'vriendenkring'."

Ook voelt een hond zich het veiligst op bekend terrein, ziet Geert. "Honden hebben vier territoria: hun eigen lichaam, hun schuilplaats/slaapplaats, hun leefruimte (huis/tuin/auto) en de publieke ruimte, buiten dus. Honden kunnen de publieke ruimte goed delen en elkaar met rust laten, maar ze zoeken geen intiem contact met onbekenden. Zomaar gaan spelen met een andere hond? Voor de meeste honden is dat helemaal niet vanzelfsprekend. Honden kunnen prima vriendschappen opbouwen, maar baasjes moeten begrijpen dat het gedrag van hun hond niet altijd speels is. Het is daarom belangrijk om de lichaamstaal van je hond te begrijpen en te zien wanneer je hond wilt spelen en wanneer hij zich ongemakkelijk voelt."

Honden benaderen elkaar graag 'zijwaarts', snuffelen kort en lopen dan vaak weer door

Help! Mijn baasje gaat weg

Een hond is dus het liefste samen met bekende mensen, in een vertrouwde omgeving. Geen wonder dat logeren bij een hondenoppas best spannend is! Bij sommige honden is dat zelfs zó stressvol, dat we spreken van verlatingsangst. "Verlatingsangst is een symptoom dat voortkomt uit een diepere oorzaak" vertelt Geert. "Een veelvoorkomende oorzaak is scheidingsverdriet. Dit ontstaat wanneer een hond wordt gescheiden van iemand bij wie hij zich veilig voelt, bijvoorbeeld als de hond te vroeg bij zijn moeder en nestgenoten wordt weggehaald. Een andere oorzaak van verlatingsangst is attachment. Dit komt voor bij honden die onvoldoende basiszorg hebben gekregen waardoor ze onzeker worden. Ze hechten zich dan te sterk aan hun lievelingspersoon. Tot slot kan een nare ervaring met mensen, honden, of geluiden ook leiden tot verlatingsangst."

Verlatingsangst herkennen

Heeft jouw hond verlatingsangst? Let dan goed op de lichaamstaal en het gedrag van je hond.  Dit kan variëren van krabben aan de deur en onrustig gedrag tot het bijten van dingen stuk van de eigenaar. Geert: "Als een hond naar een oppas gaat en plots 'probleemgedrag' vertoont, zegt het baasje vaak: 'dat doet hij anders nooit!' En dat klopt ook, want de omstandigheden zijn nu anders dan de hond gewend is. En dat levert stress op. Daarom kan een hond zich bij een oppas anders gedragen dan bij de eigenaar."

Het is belangrijk om te onderscheiden of je hond scheidingsverdriet heeft of dat er sprake is van attachment. In het eerste geval heeft de hond vooral verdriet, terwijl in het tweede geval sprake is van een ongezonde afhankelijkheid. In een gezonde situatie leren honden om met negatieve gevoelens te gaan. Ze vinden het misschien niet leuk dat hun baasje weg is, maar ze gaan rustig ergens liggen omdat ze erop vertrouwen dat het baasje terugkomt. Het is daarom belangrijk om je hond te leren omgaan met alleen zijn."

Verlatingsangst tips?

Het belangrijkste bij het oplossen van verlatingsangst is dat je je hond veel liefde en aandacht geeft. In plaats van te denken dat je je hond misschien moet negeren, is het juist belangrijk om te kijken naar wat je hond nodig heeft. Een hond heeft bijvoorbeeld zekerheid nodig dat zijn baasje terugkomt. Het is daarom belangrijk om te leren om ontspannen te blijven wanneer je wel thuis bent, maar toch even geen tijd hebt voor je hond, omdat je bijvoorbeeld aan het werk bent. Dit vergt mindfulness en aandacht voor jezelf en compassie voor je hond. Je zult misschien schuldgevoel ervaren, maar de hond moet leren dat het geen ramp is als er even niks is om te doen. 

Door eerst thuis te oefenen met af en toe de hond eventjes alleen te laten in een ruimte, leert hij voorspelbaarheid: hij leert erop te vertrouwen dat het baasje altijd terugkomt. De connectiemethode® is daarom gebaseerd op liefde en geduld: geef de hond de tijd om zich aan te passen, en creëer de omstandigheden waardoor hij dat ook kan doen."

Uit logeren: de beste voorbereiding

Gaat de hond logeren bij de hondenoppas? Dan is een uitgebreide kennismaking de beste voorbereiding. "De hondenoppas moet een veilige, vertrouwde persoon worden voor je hond. Tijdens de kennismaking spiegelt de hond zich aan jou, aan het baasje. Hij socialiseert met wie jij je socialiseert. Laat jij in je lichaamstaal zien: deze oppas is oké, dan zal je hond dat overnemen."

Daarvoor kan het nodig zijn om meerdere keren bij de nieuwe oppas langs te gaan. "Het liefst een keer of drie. Maar de eerste indruk is het allerbelangrijkst", benadrukt Geert: "Een hond is geen reiziger, hij blijft het liefst in z'n eigen territorium. Wat hij wél doet, is zijn territorium verbeden. Het nieuwe huis moet dus vertrouwd worden." Voor een goede eerste indruk is het belangrijk dat de hondenoppas zich terughoudend opstelt, vindt Geert: "De oppas wil misschien gelijk enthousiast doen en de hond knuffelen. Maar dat is te veel, het veroorzaakt stress. Je moet eigenlijk een passievere houding aannemen. Laat de hond joú uitnodigen, in plaats van andersom."

Let ook op je lichaamstaal. Een hond benadert een soortgenoot nooit frontaal, maar in hoeken. Dat kunnen wij ook doen, dus benader hem zijwaarts. En kijk de hond niet rechtstreeks in de ogen aan, maar laat de hond je rustig besnuffelen. Let ook op de signalen van de hond. Geert: "Een ontspannen hond heeft een neutrale lichaamshouding, hijgt niet, heeft ontspannen spieren en een relaxte kwispel. Besnuffelt hij je onafgebroken (dus niet alleen even aantikken met de neus), dan weet je dat hij openstaat voor contact. Is er opwinding, met hijgen en een gespannen staartaanzet, dan is het belangrijk om passief te blijven."

Vertrouwen opbouwen

Als je hond kennis gaat maken met de oppas, is het goed om dat tijdens een wandeling te doen: "Dat is een mooie manier om rustig kennis te maken. Vervolgens kom je samen het 'territorium' van de oppas binnen." Maar tijdens het oppassen is het wandelen niet de belangrijkste manier om vertrouwen op de bouwen. "Oppassen betekent: zorgen voor. En basiszorg geven houdt in dat de oppas zorgt dat de hond zich veilig voelt, dat 'ie ervaart dat hij niet alleen is, dat er een rustplek voor hem is waar hij niet gestoord wordt. En als de hond zich veilig bij je voelt, wordt wandelen dus ook een stuk prettiger voor beiden." 

De tips & weetjes voor een gelukkige hond bij de oppas:

  • Onderzoek waar het ‘probleemgedrag’ uit voorkomt, vanuit compassie met je hond
  • Een hond voelt zich het fijnst in zijn eigen territorium, bij vertrouwde mensen en dieren
  • Een hond moet zelfvertrouwen ontwikkelen om zonder zijn baasje te kunnen zijn
  • Creëer de omstandigheden waarin een hond vertrouwen en voorspelbaarheid kan ervaren
  • Maak uitgebreid kennis met de hondenoppas. 
  • Laat het initiatief tot contact aan de hond
  • Let op lichaamstaal (bij de hond, de oppas en bij jezelf)

Ben je op zoek naar een hondenoppas? Vind een lieve dierenvriend bij jouw in de buurt bij Pawshake